Houtsoorten voor houtdraaiwerk
 Home
 Houtdraaien
 Houtdraaibank
 Beitels
 Houtsoorten
 Draaisnelheid
 Slijpen
 Gezondheid
 Staal
 Harden
 Afwerken
 Tips
 Werkplaats
 Gereedschap
 Vazen
 Schalen
 Diversen
 Links
 Schroefdraadsnijden
 Lintzaag
 Projecten
 Lijstklem
 Project-slijpen
 Draailes
 Bibliotheek
 Motoren/
frequentieregelaar

 Ertsgebergte


   

    

www.de-houtdraaier.nl

                         Het nieuwe internetadres voor deze pagina.

                                                            

                                                                       

 

In principe is elke houtsoort te gebruiken voor het houtdraaien. Wel is het zo dat de ene soort makkelijker te draaien is dan de andere, terwijl ook het uiterlijk van het gedraaide hout een grote rol kan spelen. Er zijn soorten die nauwelijks een tekening en of kleur vertonen terwijl andere juist uitblinken in hun tekening en kleur.

Ook hier is alles weer een kwestie van smaak. Niet alleen van smaak maar ook van handigheid. Op een demodag van Radius hoorde ik een paar houtdraaiers praten over eikenhout, zij waren van mening dat dat niet te draaien viel. Ik ben er van overtuigd dat veel collega houtdraaiers dat niet met hen eens zullen zijn. Scherp gereedschap is bij houtbewerking altijd een eerste vereiste en bij het houtdraaien vraagt ook eikenhout daar nadrukkelijk om. Eikenhout heeft zo zijn nukken bij het draaien en soms ook achteraf, maar het is zeker goed te draaien en het resultaat is  m.i. erg mooi, de spiegel van eikenhout is beroemd, de kleurschakeringen kunnen enorm verschillen en de mergstralen zijn best bijzonder te noemen.

Van elke houtsoort kunnen we zo wel een boom opzetten, maar dat was ik eigenlijk niet van plan met dit hoofdstuk. Hieronder staat een schema met een groot aantal houtsoorten die draaiers graag gebruiken en die meestal in Nederland ook wel te krijgen zijn. Er zijn beslist meer soorten te noemen en per soort is er vaak ook veel meer te vertellen over de eigenschappen en verschijningsvormen. Er is echter getracht het enigszins beperkt en overzichtelijk te houden. Niet opgenomen zijn de diverse houtsoorten die we in onze siertuinen aan kunnen treffen. Het is altijd de moeite waard om het hout van  Rhododendron, Hulst,  Goudenregen, het hout van fruitbomen en natuurlijk ook  van sierfruit, is vaak van hele hoge kwaliteit, zeker de moeite waard te bewaren en te drogen. Het is prima draaihout en soms ongelooflijk mooi.
Met name het hout van de diverse Sorbus soorten, lijsterbes, is een prima, fijne harde,dichte houtssoort. Het heeft kwaliteiten vergelijkbaar met buxus.

Deze houtsoorten kunnen we uitstekend nat draaien of we moeten het geduld opbrengen om het jaren te laten drogen. Willen we direct aan de slag dan zijn we meestal aangewezen op de houthandel. Een handelaar met een hart voor hout is Geert van Dijk, eigenaar van de Arnhemse Fijnhouthandel. Hij heeft bij zijn bedrijf een houtzolder ingericht voor hobbyisten. Er ligt een keur aan inlands- en exotisch hout in alle denkbare maten. Een waar eldorado voor de hobbydraaier en houtsnijder. Ook andere fijnhoutbewerkers kunnen er natuurlijk iets van hun gading vinden. Een echte aanrader dus.

De webpagina van de Arnhemse Fijnhouthandel bevat erg veel informatie waar houtbewerkers hun voordeel mee kunnen doen en is dus de moeite waard om te bezoeken. 


   
www.af.nl

 

 

 

Om meer te weten te komen over hout is het Houtvademecum een uitstekende bron. Jammer genoeg is de  prijs van bijna 64 euro dusdanig dat veel houtdraaiers voor dat geld liever een goede beitel zullen aanschaffen.

Door collega draaier Thomas Geelhoed werd ik gewezen op "De houtgids", geschreven door Nick Gibbs en uitgegeven door Librero te Kerkdriel,  ISBN  90-5764-627-7.  Dit boekje behandelt meer dan 100 houtsoorten en hun toepassingen en is zeer rijk geïllustreerd met kleurenfoto's. Het is voor de hobbyist een echte aanrader en kost slechts 9,95 euro!

Niet elke boekhandel schijnt het te willen leveren maar op www.librero.nl kunt u zonder probleem een boekhandel bij u in de buurt vinden. Beslist doen!!!

 

 

 

 

HOUTSOORTEN EN HUN EIGENSCHAPPEN

NAAM

LATIJNSE

NAAM

EIGENSCHAPPEN

UITERLIJK

BEWERKEN

BIJZONDERHEDEN

Afrormosia

Afrormosia elata

Geelbruin tot donkerbruin, spintbleekgeel, bevat looistoffen

Sterk en hard hout, soms kruisdradig

Goed, gereedschap wordt snel bot

Lijkt wat op teak, doch goedkoper

Afzelia

Afzelia spec.

Zeer duurzaam, grove rechte nerf, minerale inhoudstoffen, geven soms vlekken, werkt weinig

Roodachtig bruin

Goed, soms harde plekken, kopshout moet met zeer scherp gereedschap worden bewerkt

Goed af te werken, geschikt voor blaasinstrumenten, scherp gereedschap met kleine hoek

Appel

Malus Sylvestris

Zeer hard en vast, scheurt makkelijk

Licht spinthout, bruinachtige kern

Goed

Enkel voor kleine voorwerpen te gebruiken

Bangkirai, Balau

Shorea spec

Fijn tot matig grove nerf, kan soms flink werken en scheuren, hard en zwaar

Bruin tot licht rood, lichtbruin tot wit

Goed, gereedschap wordt snel bot

Goed hout voor een mooie zware klopper of hamer

Berken

Betula spec.

Zacht, zeer taai,, werkt sterk

Geel tot roodachtig/witte vlammen,spinthout

Goed, licht en zacht hout

Prachtige worteltekening, voor fijn werk geschikt      ***    

Beuken

Fagus spec.

Zwaar, hard, goed belastbaar

Geelachtig/wit, geelachtig rood, roodbruin

Goed

Goed te beitsen, wordt makkelijk bezocht door de     ***     houtworm

Bubinga

Guiboutia

Matig zwaar hout met mooie vlamtekening

Licht roodbruin tot rood met witte spint

Matig

Tekening levert fraai draaiwerk op

Buxus

Buxes sempervirens

Zeer hard en dicht, fijne nerf meestal golvende draad

Geelachtig en met bruine vlagen

Goed, zeer geschikt voor draadsnijden

Zeer geschikt voor gereedschapheften enz.               ***    

Ceder

Cedrela spec

Fijne nerf en duidelijke groeiringen, ruikt heerlijk

Licht bruin, spint wit en geelbruin

Goed, vraagt scherp gereedschap

Geschikt voor fijn werk, uitstekend geschikt voor tabakspotten e.d.

Dennen

Pinus spec.

Veel harsgangen, ingegroeide takken, zacht

Licht kl. Spint, geel/rode kern opvallende jaarringen

Goed, beitsen i.v.m. hars af te raden

Kleurt mooi na.

Ebben

Diospyros spec.

Zeer hard, ruw, scheurt makkelijk

Bijna zwart

Vaardigheid is vereist omdat het makkelijk scheurt

Erg waardevol en duur, laat zich goed polijsten         ***    

Eiken

Quercus spec.

Hard, zeer zwaar, duurzaam en belastbaar

Smal onbruikbaar spinthout, geel/bruin/rood, lichte mergstralen

Goed met scherpe gereedschappen

Duur, werkt sterk en scheurt makkelijk, looizuurhoudend en daarom goed te roken    (beitsen met ammonia)     ***    

Elsen

Alnus spec.

Goed te klieven, zacht, licht, breekbaar

Lichtbruin tot rood. Spinthout

Goed en makkelijk

Wordt snel aangetast door wormvraat

Esdoorn

Acer spec.

Middel zwaar en hard

Geel tot wit, fijne structuur, spinthout

Goed

Werkt weinig, scheurt bijna niet, geschikt voor fijn werk.  In GB sycamore genoemd., in de VS Maple                                                                                   ***    

Essen

Fraxinus spec

Zwaar, hard en vast

Breed geelwit spinthout, kern bruin tot groenachtig

Moeilijk

Glanzend hout, met mooie natuurlijke kleuren.

Niet beitsen!

Haagbeuk

Caroinus betulus

Zeer fijne vaste houtsoort met rechte nerf

Kern en spint bleekgeel tot witachtig

Goed

Goed voor gereedschappen, hamers en kloppers

Hickory

Carya spec

Redelijk hard, taai grove nerf met rechte draad

Licht geelachtig/bruin

Redelijk wel goed snijden anders veel vezels, gereedschap wordt snel bot

Uitstekend geschikt voor zwaar te belasten stelen

Iepen

Ulmus spec

Elastisch, taai en hard

Licht tot donder bruin,  tekening als van eik

Moeilijk omdat het bros is

Kleurt heel mooi na, dus zeker niet beitsen!                 ***    

Iroko

Chlorophora spec.

Grove nerf , vaak kruisdradig, soms kalkinhoud

Donkerbruin/geel, spint bleekgeel/witachtig

Goed

Minder fraai als teak, maar veel goedkoper                 ***    

Kastanje

Castanea spec.

Middel hard, zwaar

Smal spinthout, licht bruine kern

Goed, makkelijker dan eiken

Lijkt op eiken maar geen mergstralen

Kersen

Prunus spec.

Zeer zwaar, hard en sterk werkend

Geel/wit tot rode spint,rood/geel tot bruine kern, fijne poriën

Goed

Mooie worteltekening, niet beitsen en oliën omdat dat vlekken kan geven. Betrekkelijk veel hars gallen

Lariks

Lariz spec.

Zwaar, vast en werkt weinig

Opvallend spint en kernhout, geelrood. Mooie vlamtekening

Goed tot middelmatig

Tamelijk duur, ongeschikt om te beitsen

Linden

Tilia spec.

Licht, zacht en werkt weinig

Spint wit, geel tot roodachtig, weinig tekening

Goed en makkelijk

Prima voor snijwerk, en geschikt om te lakken en te vergulden

Mahonie

Swietenia spec.

Hard, zwaar, vast en duurzaam, werkt weinig

Geel,bruin roodachtig, veel verschillende tekeningen

Heel goed

Wordt met de tijd warmer van kleur, daarom niet beitsen                                                                               ***    

Makore

Dumoria spec.

Tieghemella spec

Matig sterk, met fijne nerf en draad, vaak warrig met een prachtige tekening

Roodbruin tot donkerrood, spint bleekgeel/witachtig

Matig , gereedschap wordt snel bot door de inhoudstoffen

Stof zeer irriterend voor neus en ogen!

***

Noten

Juglans spec

Middel zwaar en hard

Grijs/witte spint, bruin gemêleerde kern, grove poriën

Goed tot zeer goed

Edele en dure houtsoort, werkt sterk en scheurt makkelijk, goed te polijsten

Okoumé

Uacoumea klaineana

Weinig tekening, matig grove draad, werkt nauwelijks

Licht bruin met donkere nerven

Gereedschap snel bot door mineralen, goed af te werken

 

Olijfhout

Olea auropea

Zeer zwaar, redelijk hard, onregelmatige spiraalgegroeide draad

Van bleekgeel tot donderbruin en zwart

Het staat bekend als zeer goed te draaien. Maar uit ervaring weet ik dat echt kurkdroog hout erg zwaar te draaien kan zijn

Wordt vaak een van de mooiste houtsoorten om te draaien genoemd. Droogt bijzonder langzaam. Typische reuk tijdens het draaien                                                  ***    

Palissander

Dalbergia Spec.

Hard, zwaar en wat ruw

Violet tot donker bruin, soms zwart, erg verschillend in voorkomen en tekening

Goed

Waardevol en duur, erg mooie kleuren                        ***    

Parana Pine

Araucaria angustofolia

Vrij zacht hout, fijne nerf gelijkmatig structuur zonder noesten

Gelig tot roze

Goed en makkelijk te bewerken

Trekt makkelijk krom en scheurt veelvuldig

Peren

 

Pyrus communis

Zwaar, hard en sterk werkend

Roodachtig-bruin,

Goed

Enkel voor kleine voorwerpen te gebruiken

Platanen

Platanus spec.

Fijn, harshoudend hout. Kwasten kunnen splijten

Lichtbruin tot rood, spint rood/wit

Goed

Kwartiers gezaagd erg mooie tekening, in Amerika        Sycamore genoemd, in GB Plane

Pokhout

Guaiacum spec.

Sterk werkend en scheurt makkelijk, zeer hard

Lichtgeel spinthout, groen/olijfbruine kern

Goed, slecht te lijmen

Stinkt, kleurt sterk na en geschikt voor stukken die zwaar belast moeten worden, zoals kegelballen

Populier

Populus spec.

Heel zacht en licht, sponsachtig

Witachtig tot grijswit, roodachtiggeel tot groenachtigbruin, spinthout

Omdat het erg zacht is, is het moeilijk te bewerken

Laat geen tekening zien, goed te lakken

Ramin

Gonystylus spec

Matig fijne nerf, lijkt op lichte mahonie, soms gomafscheiding

Kern en spint bleekgeel tot bruin

Matig tot goed

Heeft wat weg van beuk

Redwood Californian

Sequoia sempervirens

Fijne rechtedraad, met duidelijke groeiringen, tamelijk licht hout

Lichtroodbruin tot rood, spint witachtig

Goed, scherpe beitels zijn vereist

Kan mooie vlamtekening opleveren                             ***    

Rozehout

Dalbergia frutescens

Zeer hard, ruw, dicht, goed te splijten

Rood tot diep rood, mooie vlamtekening

Goed, giftig en dus ongezond, rozengeur

Voor klein en fijn werk, bleekt langzaam uit                 ***    

Spar, Vuren

Picea spec.

Veel harsgangen,

Ingegroeide takken, zacht

Licht rode structuur, glanzend

Goed, ondanks harsgangen

Meestal voor klein draaiwerk, zoals knoppen             ***    

Spar, zilver

Abies spec

Vast zacht hout, geen harsgangen, taai en elastisch

Wit tot roodachtig- geel

Goed

Geeft fijn draaiwerk                                                          ***    

Taxus

Taxus spec.

Zwaar, hard en duurzaam, werkt weinig

Smalle geelachtige spint, donker bruinrode kern.

Goed

Hardste naaldhoutsoort, goed te beitsen en te polijsten                                                                             ***    

Teak

Tectona grandis

Hard, ingesloten mineralen

Gelige/grijswit spinthout, helbruine kern

Goed, scherp gereedschap is een vereiste

Kleurt sterk na en is weersbestendig                              ***    

Western Red cedar

Thuja

Aromatisch, zacht hout met grove structuur, duidelijke groeiringen

Lichtbruin tot bruin, spint witachtig

Goed, voor de afwerking wordt olie aanbevolen

Zeer duurzaam hout

Zebrano

Microberlinia

Spec.

Hard zeer zwaar, duurzaam en belastbaar

Bruin/zwart, ‘zebragestreept’

Goed, met scherpe gereedschappen

Geschikt voor groot draaiwerk, borden en schalen    ***    

  Attentie, de drie sterretjes in de laatste kolom verwijzen naar het hoofdstuk; gezondheid.  
  Raadpleeg daar ook de lijst "Houtsoorten en hun giftigheid" als u hout wilt kiezen.  
       

 

Hout met slaap.

 

Er zijn verschillende manieren om aan hout te komen met daarin het zo vaak gewenste schimmeleffect dat we slaap noemen. De Engelstaligen spreken van spalted wood.

Voordat ik de diverse methodes ga bespreken wil ik eerst zeer nadrukkelijk wijzen op het gezondheidsgevaar dat hout met slaap oplevert. Het houtstof van hout met slaap, dat we met het draaien produceren, heeft direct gevolgen voor onze slijmvliezen en ogen. Terwijl het op langere termijn ook de oorzaak zou kunnen zijn van zeer ernstige longzieken!

Voordat we met dit hout gaan werken moeten we ons dat terdege realiseren.

Dat deze waarschuwing geen sprookje is hebben we kunnen zien op een demodag van Radius te Vechten. Daar demonstreerde een jonge houtdraaier het draaien van berk met slaap. Hij produceerde vlot mooie werkstukken op zeer vakbekwame wijze. We konden echter ook zien welke invloed dit houtstof op hem had. Op een gegeven moment moest hij een stuk tissuepapier opzoeken omdat zijn neus begon te lopen en zijn ogen  traanden.

Ook de ingehouden hoestjes lieten zien dat het stof zijn werk deed. Dat alles terwijl de draaier buiten stond te demonstreren. Wel zonder enige bescherming. Maar met een gelaatskap met filter op, zou het voor hem onmogelijk zijn geweest om zijn goede uitleg te geven. Het fraaie resultaat van zijn werkstukken zal ongetwijfeld voor velen een uitdaging betekenen, maar bezint eer ge begint. Mijn advies is een volledig gezichtmasker te dragen met biologisch filter. Ogen neus en longen moeten beschermd worden. Handen wassen als u gaat eten of drinken! Zie ook het hoofdstuk "Gezondheid".

 

De eenvoudigste manier om aan hout met slaap te komen is door het te zoeken.

Berken bijvoorbeeld, hebben een betrekkelijk kort leven en in een berkenbosje liggen altijd meerdere exemplaren tegen de grond, de kans dat daar inmiddels slaap in zit is zeer groot. Vooral als er aardcontact is. Als het hout op de grond gelegen heeft is de onderzijde meestal al wel onbruikbaar. Berkenhout vervalt zeer snel in een bosrijke omgeving.

De tweede methode blijkt eigenlijk al uit de eerste. Als we berkenhout hebben hoeven we dat maar in een wat vochtige schaduwrijke omgeving, op of onmiddellijk nabij de grond te bewaren en de schimmel komt er vanzelf in. Het enige wat we dan moeten doen is geduld uitoefenen. Als we het hout enten met de schimmel uit een ander stuk gaat het duidelijk sneller. Dat enten kunnen we eenvoudig doen door een stukje ‘besmet’ hout in een boorgat te steken. Afdekken met wat vochtige theebladeren vermengd met stikstof helpt het proces te versnellen.

Een gebruikelijke methode is ook het hout in te smeren met een papje dat door de schimmel graag wordt geaccepteerd.

Een halve liter bier, anderhalve eetlepel huishoud ammonia, 200 gram stikstof (kunstmest) 200 gram vers eikenblad, 200 gram grasmaaisel. Dit allemaal in de keukenmixer flink mixen, in de hoop dat degene die het bevel voert in de keuken vindt dat u een leuke hobby heeft.

Deze pasta smeert u op de voorgedraaide werkstukken, die u vervolgens in een plastic zak doet en het enkele weken bewaart op een warme plaats. Een werkstuk zal vrij snel doorgroeit raken door een schimmel en kan daarna verder afgedraaid worden.

De laatste methode is ook het proberen waard. Van een halve liter regenwater een zeer sterke thee koken (3 theezakjes 15 minuten laten trekken) en daarin 100 gram suiker oplossen. Volledig laten afkoelen en 50 gram bakkersgist oplossen in de water/suiker oplossing. 200 gram gemalen eikenschors toevoegen. 300 gram eiken zaagmeel kan ook; maar schors is beter. De theebladeren kunnen in het mengsel blijven. Ten slotte 1 eetlepel stikstof toevoegen. Het geheel goed roeren.

Ook nu weer het voorgedraaide werkstuk insmeren en in plastic verpakt warm wegleggen.

I.p.v. stikstof kunt u zogenaamde gistvoedingszouten gebruiken die verkrijgbaar zijn in de winkels die spullen verkopen voor het zelf maken van wijn. Een tabletje is voldoende

In het bovenstaande heb ik steeds berken als voorbeeld aangehaald maar het kan ook met andere houtsoorten, die bij voorkeur licht van kleur moeten zijn om een zo groot mogelijk effect te hebben. Beuk en Esdoorn bijvoorbeeld, zijn ook zeer geschikt.

Succes, maar denk vooral aan uw gezondheid. Misschien is het beter dat u die halve liter bier zelf gebruikt en het draaien van hout met slaap aan een ander over laat, die de beschikking heeft over een goed gelaatsmasker met luchtfiltering.

Zie ook onder het hoofdstuk gezondheid.  

 

 

 

Heeft u vragen of wilt u reageren:

  Schrijf een bericht in het gastenboek.     Bekijk hier mijn gastenboek.

                                                                                                                     

 

Niets van deze publicatie mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.

© Wortelsoft
 
2002 t/m 20242023