www.de-houtdraaier.nl

Het afwerken van de werkstukken is ook bij het houtdraaien voornamelijk een kwestie van smaak. Nadat het werkstuk met schuurpapier, schuurlinnen of schuurspons is afgewerkt moeten we ons beraden op de eindafwerking.

We kunnen het werkstuk naturel laten, het meeste hout heeft dan zeer zachte kleuren. Sommige houtsoorten, zoals kersen en noten kunnen door zonlicht  nog sterk nakleuren, kersen kan donker rood worden en noten deels donker bruin. Na verloop van tijd zal al het hout dat naturel wordt gelaten echter ook steeds meer vergrijzen en of vergelen, terwijl stof en vuil erg makkelijk aan het hout hechten. Naturel hout is ook wat lastiger schoon te houden dan hout dat werd afgewerkt.

Veelal zal het opbrengen van een afwerklaag dan ook de voorkeur hebben. Vrijwel altijd wordt de houtskleur iets donkerder en komen de nerven en andere tekeningen in het hout meer naar voren als er voor een transparante afwerklaag wordt gekozen. Een van mijn favoriete afwerkmiddelen is Deense Olie. ( Rustin's, Liberon, Watco, Sorby, Chestnut ) Dit product, dat door veelal Angelsaksische fabrikanten op de markt wordt gebracht, is een mengsel van Tungolie, dat gewonnen wordt uit de tungnoot van de in China groeiende Tungboom (Aleurites fordii), andere plantaardige oliën en natuurlijke harsen. Deense Olie haalt de houttekening op en maakt het hout iets donkerder. Het is water en alcohol vast. Opgebracht wordt het met een fijne platte kwast of doek. Ongeveer een kwartier na het opbrengen wordt met een schoon stuk katoen nog eens over het werkstuk gewreven om de overtollige olie er af te halen. Als een natuurlijk uiterlijk gewenst is laten we het bij die ene laag. Indien we glans willen dan volgen er nog één of twee lagen met een tussentijd van 24 uur. Tussendoor gaan we met  schuurpapier 600 of 400 nog eens over het werkstuk. Bij de 2e of 3e laag gaan we niet meer met een doek over het werkstuk. We bouwen dan een dikke en glanzende laag op. Geef het werkstuk na de derde laag ruim de tijd om volledig uit te harden. (vijf dagen) Desgewenst kan daarna het werkstuk nog worden gepolijst, b.v. met staalwol 0000. Als we de olie op gebruiksvoorwerpen aanbrengen slaan we het verwijderen van de overtollige olie over en bouwen een mooie dikke laag op.

Voor liefhebbers van nog meer glans kan er ook zuivere bijenwas worden opgebracht na een laag Deense Olie. Op die manier voorkomen we dat water of alcohol blijvende vlekken veroorzaakt aan het werkstuk als de waslaag daardoor wordt aangetast. Mocht de waslaag dan toch eens aangetast worden, dan kunnen we die eenvoudig weer vernieuwen. Vroeger werd er onder een waslaag eerst een afsluitende laag van schellak aangebracht maar die is ook niet alcohol bestendig.

In plaats van Deense Olie kunnen we ook zuivere Tungolie gebruiken. Het kan gebruikt worden voor de afwerking van draaiwerk, parket, meubels, speelgoed, meubels voor binnen zowel als buiten en zelfs boten en metselwerk kunnen er mee geïmpregneerd worden. Verdunnen kunnen we Tung- en Deense Olie met zuivere terpentijn gewonnen uit  de Portugese Zeeden (Balsemterpetijn.)

Zuiver Tungolie kan ook goed gemengd worden met andere producten waardoor de toepassingsmogelijkheden nog worden vergroot. Hieronder volgen enige recepten met hun speciale toepassingsadviezen.

1.) Voor het gebruik in weer en wind is een mengsel van Tungolie en Lijnolie aan te bevelen in de verhouding  1 op 1. Dit mengsel droogt wat langzamer dan zuiver Tungolie maar geeft een zeer duurzame afwerking.

Als we het sneller willen laten drogen en of dieper willen laten indringen kunnen we altijd tot 10% zuivere terpentijn toevoegen. (Dus geen chemische terpentine - peut.!!!) Hierdoor verliest de tungolie ook nog zijn sterke geur.

2.) Een snel drogende en diepindringende afwerking wordt gekregen door een mengsel van Tungolie met Kameliaolie. De mengverhouding is 10 delen Tungolie op 1 deel Kameliaolie.

Kameliaolie, gewonnen uit de zaden van de bekende sierstruik, wordt onder andere gebruikt voor de conservering en het onderhoud van wapens, maar ook in cosmetische producten wordt het vaak toegepast. Het filtert uv licht en daardoor zal hout niet snel vergelen. Het beschermt dus zowel hout als metaal en kan ook toegepast worden voor voorwerpen die in aanraking komen met levensmiddelen.

3.) Een heerlijk ruikende afwerking kan er gemaakt worden met het volgende mengsel 100 cc tungolie, 100 cc terpentijn en 20 gram zuiver bijenwas. Eerst wordt de terpentijn au bain marie verwarmd en daarin de was opgelost. Daarna wordt de Tungolie toegevoegd.

4.) Omdat tungolie een erg sterke eigen geur heeft die niet iedereen kan waarderen, hier nog een recept dat zorgt voor een olie die erg goed indringt en voor binnenwerk ook een lekkere geur geeft. We krijgen die fijne geur door aan de tungolie 15% Sinaasappelolie toe te voegen. Deze wordt gewonnen uit de schil van de zoete sinaasappel (Citrus sinensis).
Pure citrusolie kan irritatie veroorzaken aan de huid en slijmhuid en we moeten daar dus goed rekening mee houden. Sterk verdunt wordt het volop in de cosmetica gebruikt en is er dus niets te vrezen van dit product.

Liefhebbers van spiegelglans kunnen hun werkstuk ook politoeren, er bestaat speciale draaibank politoer,  ( Friction Polish van Sorby, Crystal Coat van Hut, Friction Polish van Chestnut) deze wordt met een doek op het onbehandelde, draaiende, werkstuk aangebracht, er moet daarbij flinke druk worden uitgeoefend.  Opletten dat de punten van de doek daarbij goed naar binnen worden gevouwen zodat deze niet kunnen worden gegrepen. Zonodig kan ook puimsteenpoeder als poriënvuller worden gebruikt. Een ongelooflijke glans zal er ontstaan. Friction Polish is gemaakt op basis van schellak. 

Pure tungolie kan ook uitstekend als poriënvuller dienen. We moeten de olie volzat opbrengen en zonder de overtollige olie dan met een doek weg te vegen laten we de olie indrogen. Als de olie deels ingedroogd is en er als gelei uitziet gaan we deze met een pluisvrije dot flink inwrijven. We werken daarbij haaks op de draad. We kunnen dit na volledige uitharding (na twee dagen) opnieuw herhalen. Zonodig kunnen er op die manier wel een vijftal lagen worden aangebracht. Bij de laatste laag werken we dan met de draad mee. We kunnen zo een spiegelgladde en zeer sterke laag opbouwen.

Er zijn nog vele andere afwerkmiddelen te kiezen en de leveranciers van houtdraaiproducten kunnen daarbij van advies dienen. Te noemen zijn nog Lemon Oil (gewonnen uit citroengras, het geeft een natuurlijke kleur, merk Sorby), Cedar Oil een heerlijk geurende olie van de Ceder boom,  Tru-Oil van Birchwood Casey een keiharde olie die zware belasting toestaat, (meestal gebruikt voor wapenkolfen.) Paraffine olie (drogist), deze olie wordt ook vaak gebruikt als we er iets mee willen afwerken dat later in aanraking gaat komen met levensmiddelen.

Voordat we een verduurzamingslaag aanbrengen op het werkstuk, kunnen we het hout ook transparant kleuren. Het mooiste resultaat geeft m.i. nog steeds de ouderwetse in water- of alcohol oplosbare aardpigmenten. (o.a. Liberon) als de pigmenten in water zijn opgelost heeft dat als voordeel dat de kleurstof makkelijk en zeer regelmatig opgebracht kan worden. We doen dat met een doek en gaan na het opbrengen met een schone doek nog eens over het geheel heen waardoor er een mooie gelijkmatige hoeveelheid op het werkstuk achterblijft. Er zullen fijne haartjes  na het drogen zijn opgekomen die wrijven we met een een bosje hooi weer op hun plaats. We mogen immers het werkstuk niet schuren omdat dat een vlekkerig werkstuk zou achterlaten. Een goede methode is ook om het werkstuk voor het beitsen eerst met water te bevochtigen en de haartjes na het drogen af te schuren. We kunnen de pigmenten ook oplossen in alcohol (96%) dit heeft als voordeel dat er geen fijne houthaartjes omhoog gaan komen. Het opbrengen moet op dezelfde manier, maar is toch duidelijk moeilijker omdat deze beits zeer snel droogt. We lopen daardoor al vlug het risico dat we lichte en donkere plekken gaan krijgen. Goede oefening en vlot werken is hiermee dus een eerste vereiste. We kunnen ook een beetje Deense Olie met de aardpigmenten kleuren en daarmee het werkstuk in één handeling kleuren en afwerken.

Ten slotte is het ook mogelijk om zonnebloemolie, olijfolie of gekookte lijnolie al dan niet voorzien van aardpigmenten als afwerklaag te gebruiken. Zonnebloemolie trekt helemaal in het hout en moet af en toe eens opnieuw worden aangebracht. Olijfolie geeft een blijvende wat vettig aanvoelende afwerking. Het kan enkel worden aangebracht op producten die we veelvuldig gebruiken zoals een slakom. De olie zal anders na verloop van tijd ransig worden en dus gaan stinken. Mijn advies is om een slakom aan de buitenzijde met Deense olie af te werken en van binnen met zonnebloemolie. Zo'n kom moet niet worden afgewassen maar na het gebruik met een stuk papier van de keukenrol worden schoon geveegd. Uw draaiwerk mag sowieso nooit in de afwasmachine gereinigd worden!!!.

Lijnolie droogt erg langzaam  en moet feitelijk in meerdere lagen worden aangebracht. Door wat siccatief (verkrijgbaar in een ouderwetse schilderswinkel, of winkel voor kunstbenodigheden) door de lijnolie te mengen zal deze aanmerkelijk sneller drogen.(2%) Als we aardpigmenten (o.a. Liberon) aan een olie toevoegen heeft dat als voordeel dat die pigmenten met de olie dieper in het hout dringen. Deze oliën kunnen allemaal ook als onderlaag dienen van een waslaag of onder Deense olie. Bedacht moet wel worden dat met name lijnolie het hout aanmerkelijk donkerder maakt. Ook de bovengenoemde Tungolie kan puur als afwerklaag worden gebruikt. Het is de meest harde en slijtvaste natuurlijke olie, die net als alle andere genoemde oliën zonder probleem gebruikt kan worden voor voorwerpen die later met voedingsmiddelen in aanraking komen. (Liberon, Woodcraft)

Voorts kunnen we ook kiezen voor de een of andere vernis soort. Deze zijn er op basis van cellulose (Sanding sealer), Acryl harsen (meestal waterverdunbaar) of twee componenten Plastic Coating deze laatste geeft voor b.v. gebruiksvoorwerpen een keiharde, sterk belastbare, afwerklaag.
(o.a. Rustin's, Fabel en Liberon)
Een afwerking op basis van celluloselak is aan te raden voor hen die snel klaar willen zijn. Het droogt snel en is daarnaast ook nog eens watervast. Wel er aan denken dat de combinatie met Schellac beslist niet kan en zou leiden tot een vlekkerig en plakkerig resultaat. Op celluloselac kan wel goed een waslaag worden aangebracht.

Ten slotte kunnen we nog kiezen voor het gebruik van was. Hierboven heb ik al een goed recept aangegeven. Een andere mogelijkheid is een mengsel van zuivere bijenwas met lijnolie en terpentijn. Elk 1/3 deel. Steeds eerst een laag olie aanbrengen en daarna een of meerdere lagen van dit wasmengsel. Zodra de laag enigszins is aangedroogd moet er snel goed worden gepolijst.

Een hardere afwerklaag krijgen we door Karnaubawas te gebruiken. Karnaubawas word gewonnen uit de bladeren van de Braziliaanse Karnaubapalm ( Copernicia cerfifera). Het wordt o.a. ook gebruikt in de cosmetische en levensmiddelenindustrie. (Om te voorkomen dat snoepjes aan de hand kleven bijvoorbeeld.) Ook voor de bescherming van metalen voorwerpen tegen roestvorming wordt het gebruikt.

Een uitstekende en sterke was die prima tot hoogglans kan worden opgewreven krijgen we met het volgende recept.
100 gram Karnaubawas, 200 gram zuivere bijenwas opgelost in 600 ml terpentijn.

Eerst de Karnaubawas oplossen omdat deze verhit moet worden tot 90 graden. Daarna het mengsel laten afkoelen tot 70 graden en dan de bijenwas oplossen.
Bij voorkeur volgens de 'au bain Marie methode' werken en niet boven een gasvlam! 

Ten slotte wil ik er nogmaals opwijzen dat hierboven echte en natuurlijke terpentijn wordt bedoeld. Dus niet het petrochemische terpentine ook wel bekend als peut.
Terpentijn kan soms allergische reacties veroorzaken in contact met slijmhuid. Passende maatregelen kunnen dus nodig zijn!

Omdat er regelmatig vragen zijn over afwerkproducten voor hout dat buiten wordt gebruikt wil ik daar iets over schrijven, hoewel het waarschijnlijk niets met houtdraaien te maken heeft. Uit ervaring kan ik Restol aanbevelen een houtolie gebaseerd op wassen en lijnolie. Het is een vochtregulerend elastisch product dat een prima bescherming biedt aan hout in de buitenlucht. Regenwater loopt zo van het bewerkte hout, terwijl het toch het hout laat ademen. Bij de leverancier is een onderhoudsschema te krijgen en als dat aangehouden wordt, gaat het hout buiten levenslang mee.

Mijn werkplaats is er mee behandeld en na meer dan tien jaar ziet het vurenhout er nog als nieuw uit. Het is verkrijgbaar in meerdere kleuren. Kies een zo donker mogelijke kleur, hoe meer pigmenten er in de olie zitten des te sterker het product is.
De kleurloze olie heb ik enkel voor het binnenwerk gebruikt, omdat die niet geschikt is om verwering tegen te gaan.

De betere houthandelaren hebben het product meestal in voorraad.

http://www.restol.nl

Al houtdraaiende worden we regelmatig geconfronteerd met het gegeven dat er in ons mooie werkstuk een onregelmatigheid blijkt te zitten, een noest die niet helemaal aansluit, een gaatje van de een of andere houtboorder, een spanningsscheurtje, enz. Met name kersenhout, notenhout en beuken worden snel aangetast door houtworm en andere houtvretende kevers en boorders, vooral als we het hout laten drogen terwijl de schors er nog aanzit. Het beste is om de schors en het spinthout (de meestal lichtergekleurde buitenste rand van een stam) weg te halen en dan het hout te drogen. In dat geval moet wel de ontstane buitenste rand van het hout goed tegen te snel indrogen worden beschermd. Daarvoor kan paraffine worden gebruikt maar een restje  latex muurverf  kan daarvoor ook prima worden genomen.
Soms kunnen we zo'n foutje wegdraaien maar als dat niet mogelijk is moeten we op een andere manier te werk gaan. Hierbij kunnen de in vele kleuren verkrijgbare wasstaafjes een uitkomst bieden. 

                                                                                    Wasstaafjes in diverse kleuren

De staafjes zijn te verkrijgen van diverse fabrikanten ( Clou, Cleho, Liberon, Fabel, Hut) het is meestal een combinatie van bijenwas, paraffine en carnaubawas. Deze laatste is een zeer harde plantaardige was gewonnen uit een palmsoort.

Gebruik een spateltje van hout, steek daarmee een stukje was van het staafje dat qua kleur het beste bij het werkstuk past, kneed dat stukje tussen duim en wijsvinger, het wordt daardoor warm en zacht. Stop het gaatje stevig dicht met de was en steek het glad met het scherpe spateltje.

Restauratie van een boerentafel, kersenhout.
De tafel werd geschuurd en vijf maal behandeld met olie en vervolgens met  wasstaafjes de vraatgaatjes weggewerkt.

Mijn voorkeur gaat uit om de was te gebruiken na de eerste afwerklaag. Als het direct op het hout wordt gebruikt moet dat eerst met een beetje alcohol worden bevochtigd, als het hout later nog wordt afgewerkt. De alcohol toont het hout in zijn uiteindelijke kleur en daardoor zal de juiste kleurwas gekozen kunnen worden.  Met de achterzijde van een stukje schuurlinnen kan het plekje nog gepolijst worden. Als er netjes wordt gewerkt en er enkel was in het gaatje terechtkomt, is nauwelijks meer te zien dat  het hout werd 'gerepareerd'. Let er bij het kiezen van de juiste kleur op dat er beter een te donkere kleur gekozen kan worden dan een te lichte. Soms is het zelfs het mooiste dat u een scheurtje b.v. helemaal afstopt met donker bruine was, ongeacht de kleur van het hout.

Indien het hout rond het gerepareerde plekje toch een glans vertoont kan dat met staalwol 0000 verholpen worden. Het hout daarna goed afblazen met de compressor of met een flinke magneet in een plastic zakje over het hout gaan. Als we daarna de magneet uit het zakje halen is het ijzerstof direct weg en blijft uw magneet schoon. Sterk looizuurhoudend hout dat nog geen behandeling heeft gehad moeten we niet met staalwol te lijf gaan! Zwarte plekken  zouden dan het resultaat gaan worden.

Een heel bijzondere afwerking kunnen we nog krijgen door propolis te gebruiken. Dit is de kitachtige hars die bijen gebruiken om hun raten af te dichten en aan elkaar te plakken. Van propolis zijn de goede eigenschappen al duizenden jaren bekend. Het remt virus- en andere ontstekingsoorzaken. Bestrijdt pijnen enz. De beroemde vioolbouwers gebruikten het al in hun lakken terwijl ook kunstschilders het door hun verven mengden.

Wij kunnen van de desinfecterende eigenschappen gebruik maken door het op hout te gebruiken waarop we anders schimmels zouden kunnen verwachten. Door het in een olie op te lossen kan het gebruikt worden. B.v. voor hout dat we willen gebruiken voor contact met levensmiddelen. We moeten dan natuurlijk een bijpassende olie gebruiken.

Als we, bijvoorbeeld, een werkstuk enkel hebben afgewerkt met bijenwas kan het nog wel eens gebeuren dat er vlekken en kringen ontstaan die we het liefst weer weg zouden willen hebben. Kringen en kleine brandplekjes, van b.v. een sigaret kunnen we vaak uitstekend verwijderen met een ouderwetse chlooroplossing. Eerst natuurlijk de was verwijderen en daarna het naakte hout met chloor behandelen. Vrijwel altijd zullen de kringen en brandplekken verdwijnen. Na de behandeling goed afspoelen met zuiver water. 

Hardnekkige vlekken kunnen ook behandeld worden met een oplossing van oxaalzuur in water. We lossen de oxaalzuurkristallen op in zuiver lauwwarm water. Eerst het water in het glazen of kunststofpotje doen en pas daarna het oxaalzuur!! Dus beslist niet andersom! (Geen potje van metaal gebruiken. We voegen net zolang kristallen toe tot deze niet langer oplossen. Daarna laten we de oplossing een kwartier rusten. Nu kunnen we de oplossing voorzichtig opbrengen op de te behandelen plek. We nemen daarvoor een nylon kwastje zonder enig metaal. Een kwastje van b.v. varkenshaar zou oplossen in dit mengsel. Als de vlek verdwenen is gaan we de plek direct met veel zuiver water goed afspoelen. Vervolgens laten drogen en daarna voorzichtig opschuren. Oxaalzuurpoeder is te verkrijgen bij de drogist of apotheker en is behoorlijk giftig.

Een derde bleekmiddel dat we kunnen gebruiken is waterstofperoxide 30%. Dit brengen we ook weer met een nylon kwastje op totdat we de juiste kleur hebben gekregen. Dan ruim spoelen met zuiver water. Waterstofperoxide kunnen we ook gebruiken om een wondje te ontsmetten. Berg het spul  wel zo op dat b.v. de vonkenregen van de slijpmachine er niet bij kan komen. Te koop bij drogist en apotheek.

Voor alle  methoden geldt dat u dit buiten moet doen, of in een zeer goed verluchte werkplaats. Veiligheidsbril, rubber handschoenen en beschermende kleding zijn vereist.
Na de behandeling goed spoelen met zuiver water en daarna weer afwerken zoals gewenst. Ook even schuren met nr 600 spreekt vanzelf. Als het zeer waardevolle voorwerpen zijn die u te lijf wilt gaan met bovenstaande methoden, is het raadzaam eerst het resultaat te bekijken op een plek die niet in het zicht zit.

Soms zien we messing beslag waarvan het beschermende vernis gedeeltelijk is afgesleten. Dat ziet er niet fraai uit. Of we laten het ongepoetst een eigen patina krijgen, of we willen het geheel glanzend zien. Al dan niet voorzien van een speciale beschermende vernis. We kunnen die delen oude vernis er afhalen met witte azijn en staalwol nr. 0000. Daarna weer glanzend poetsen, ontvetten met wasbenzine en opnieuw vernissen met speciaal metaalvernis.

Veel van de genoemde afwerkingproducten zijn verkrijgbaar bij:

www.willyvanhoutte.be    Zij zenden de producten ook per post.

www.baptist.nl

www.drechselbedarf.schulte.de

www.dick.biz                  Ook Dick verzendt de producten.

Daarnaast zijn er een groot aantal Britse en Amerikaanse leveranciers op het internet te vinden. Verzending van uit Amerika duurt ongeveer 7 weken en u moet er op rekenen dat de douane invoerrechten kan heffen. Vluchtige stoffen worden veelal vanuit de US niet verscheept. De leverancier kan u daarover informeren. In de praktijk blijkt dat het kopen in de US financieel echter beslist aantrekkelijk en vanuit GB vrij duur is, terwijl ook de verzending vanuit het Verenigd Koninkrijk uitgesproken kostbaar is.

En nogmaals: 

Ik ben er van overtuigd dat de beschreven methoden en technieken juist en nauwkeurig zijn, maar ik kan geen enkele verantwoordelijkheid aanvaarden voor fouten of weglatingen. Het toepassen van de tips blijft dan ook voor eigen risico.

SCHUURMIDDELEN

Als houtbewerkers, houtdraaien is immers een onderdeel van de houtbewerking, komen we regelmatig in aanraking met schuurmiddelen; schuurpapier, schuurlinnen, staalwol, enz. Toch is het niet altijd even duidelijk welk product we voor een bepaalde klus het beste kunnen kiezen. Ook al hebben we het snijdend draaien nog zo onder de knie, we ontkomen er niet aan dat er ook regelmatig een stuk schuurpapier gehanteerd moet worden. Voor de keuze van het schuurmiddel wil ik in dit artikel een handreiking geven. Aan de hand van een schema zal ik het kiezen van het juiste schuurmiddel per klus uit de doeken doen.  
Het kiezen van het juiste schuurmiddel houdt meer in dan enkel de keuze van de fijnheid. De drager, het schuurmedium, de levensduur en ook de prijs zijn eveneens zaken die bij de juiste keuze een belangrijke rol spelen.
Er zijn immers schuurpapiersoorten die aanmerkelijk minder snel 'vollopen' dan andere, vooral als we een afwerkingslaag weer willen verwijderen, terwijl ze toch dezelfde fijnheid bezitten. Een open stearine silicon carbide papier loopt veel minder snel vol, dan een gesloten aluminium oxide papier. De eerste soort is veel duurder dan de tweede maar in het gebruik toch goedkoper omdat deze aanmerkelijk langer meegaat.
Vellen schuurpapier zijn er in diverse diktes. Ultra dunne vellen schuurpapier hebben vaak een polyester drager. De schuurbanden hebben meestal linnen als drager. Schijven zijn er met een rug van papier, linnen of een stijve kunstvezel. Als schuurmiddel komen we op de dragers, zand, aluminium oxide en silicon carbide meestal tegen. Zand schuurt hout snel omdat het goed scherp is. Aluminium oxide is een kunstmatig, hard en slijtvast schuurmiddel, het is niet zo scherp als zand maar gaat wel weer veel langer mee. Silicon Carbide is eveneens hard en scherp en we vinden dat meestal op het watervaste schuurpapier, al dan niet voorzien van een stearine coating die zorgt voor smering en  voor de afvoer van het slijpsel waardoor vollopen wordt tegengegaan. Deze soort is meestal grijs gekleurd. We kunnen deze kopen in een open of een gesloten kwaliteit.  De open soort zal dus het minst snel vollopen, terwijl deze bij de draaiende bank ook minder snel heet wordt vooral bij harsrijk hout. Schuurpapier wordt door veel fabrikanten vervaardigd, mijn advies is te kiezen voor een goed merk. De ervaring heeft geleerd dat merkschuurpapier aanmerkelijk langer meegaat en scherper is dan de merkloze soorten die vaak in grote pakken en erg goedkoop worden aangeboden.
Goede merken zijn: 3M, Hermes, Sia en Micro-Mesh. Met name 3M vind ik super, het blijft enorm lang scherp.

Voor het schuren van zacht, erg harshoudend hout, zoals vuren, grenen, larikx enz. gebruik ik altijd goedkoop schuurpapier. Het dure loopt namlijk net zo snel vol als het goedkope en het is dus onzin om voor dat werk duur schuurpapier te gebruiken.

Voor het opbergen van het schuurpapier kan een post- sorteermap uitstekende diensten bewijzen, alle maten van 40 t/m 600, vinden daarin bij mij plaats. De map kan met een overslag worden afgesloten waardoor het schuurpapier plat en stofvrij blijft.

Mogelijk staat er bij u op zolder ook nog zo'n oude  grote floppydoos. Een prima ding om uw schuurschijven, gesorteerd, in op te bergen. Ook hierin blijft het  schuurmateriaal keurig plat en stofvrij.

Nog niet genoemd zijn de schuurkoorden en linten deze zijn er in diverse breedtes en in de groftes 120, 150, 180 en 200, deze worden b.v. gebruikt bij het schuren en afwerken van opengewerkt draaiwerk, zoals ik dat de bekende Brit Stuart Mortimer bij zijn spiraal draaiwerk zag doen. Hij doet dat in zijn boek 'Techniques of Spiral Work' ook uitvoerig uit de doeken.

Betrekkelijk nieuw zijn de schuursponsjes en de vellen schuimplastic of neopreen met daarop een schuurlaag. Deze blijven bij het schuren aan de draaiende bank prettig koel. Ze kunnen veelal ook worden uitgewassen en gaan bijzonder lang mee.  (b.v. Siasoft van Sia uit Zwitserland, 3M, Webrax of het Duitse Hermes.)

Naast schuurpapier is er ook nog de staalwol dat we als schuurmiddel kunnen gebruiken. Het is te koop als staalwol dat kan roesten, als roestvaststaal- en soms ook als koper- of bronswol.  Als houtdraaier moeten we voorzichtig zijn met staalwol en mijn advies is het eigenlijk nooit te gebruiken op onbehandeld hout. Op eik b.v. zouden uiterst kleine deeltjes die zich vast zetten in de nerven, lelijke zwarte vlekken  veroorzaken. Het looizuur in het hout reageert met ijzeroxide en geeft dus die lelijke vlekken. Dit verschijnsel vinden we bij meer houtsoorten. Bij lichte houtsoorten zouden we kleine roestplekjes in het hout kunnen zien. Niet doen dus!
Als het hout al een beschermlaag heeft dan kunnen we b.v. de uiterst fijne 0000 soort wel prima gebruiken om was of olie aan te brengen op een werkstuk. Er zal daardoor een erg fijne glans ontstaan.

Staalwol is er in de gradaties: grof nr. 3, middel grof nr. 2,  middel nr. 1, fijn nr. 0, zeer fijn nr. 00, extra fijn nr. 000, ultra fijn nr. 0000.

We gebruiken nr. 3 om roest en afwerklagen te verwijderen, nr. 2 om oude waslagen weg te halen, nr. 1 om hout fijn af te werken voordat we onze eerste afwerklaag aanbrengen, nr. 0 gebruiken we om metaal te reinigen en bij het afbijten van meubels, nr. 00 gebruiken we voor het aanbrengen van beits en om een laklaag een matte glans te geven, nr. 000 wordt gebruikt tussen twee afwerklagen en om was aan te brengen en voor het polijsten van metaal, nr. 0000 tenslotte wordt gebruikt om was of olie aan te brengen op een ondergrond van schellak of lak. (o.a. Liberon en Rustin's)

Tenslotte hebben we ook nog de bekende 3M Scotch-Brite sponsjes, we zouden dat een synthetische 'staalwol' kunnen noemen. Hiermee lopen we geen gevaar dat het hout gaat verkleuren, terwijl de kans dat er iets in de nerven van ons werkstuk achterblijft ook veel kleiner is. Na het schuren het werkstuk altijd met de compressor goed afblazen is een advies dat altijd geldt.

Als er werkstukken zijn die door ouderdom, inwerking van zonlicht, veel vastpakken of  aantasting van water lelijk geworden zijn, kan het volgende recept mogelijk uitkomst bieden voor een gelakt of gepolitoerd oppervlak:

100 ml rauwe lijnolie, 
100 ml spiritus, 
100 ml natuurlijke terpentijn, (dus geen peut) 
100 ml witte azijn, 
100 ml zacht water.
Dit alles voor het gebruik goed mengen en daarmee een schoongemaakt oppervlak d.m.v. een doek insmeren. Schoonmaken kan met pure witte azijn of met een was- en polish remover van b.v. Rustin's, Liberon of Fabel.

Het recept voor een goedkope verfafbijt wil ik u tenslotte ook niet onthouden. Wel er aan denken dat u dit liefst buiten aanmaakt en gebruikt, voorzien van rubber handschoenen, een veiligheidsbril en beschermende kleding.

200 ml xyleen (dimethylbenzeen) of tolueen (methylbenzeen)
100 ml spiritus 96%. of alkohol
100 ml aceton 
200 gr paraffine schilfers

De paraffine lost vanzelf op in de vloeistof en dat duurt ongeveer een uur of 15. Deze zorgt er voor dat het goedje lekker dik is en op het te behandelen voorwerp blijft kleven. Het mengsel lost lak, schellak, vernis, verf enz. op.

Na behandeling goed afspoelen met veel zuiver water. 

Beide recepten zou ik niet direct gaan toepassen op een waardevolle antieke kast. Voorzichtig onderzoeken wat het resultaat is kan natuurlijk wel en over het algemeen zal het resultaat erg goed zijn.

Veel succes!!

                                                                                   

Niets van deze publicatie mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.